22 cze ETAPY POSTĘPOWANIA W UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ
Jednym z najczęściej zadawanych pytań przez osoby zainteresowane upadłością konsumencką jest pytanie – jakie są etapy postępowania o ogłoszenie upadłości, ile trwa cały proces?
Na początku, warto zaznaczyć, że na postawione pytanie istnieje kilka odpowiedzi. Są one uzależnione przede wszystkim od sytuacji osoby starającej się o upadłość, a także postawy wierzycieli. Niemniej jednak, znajomość procedury upadłościowej pozwala nam na zakreślenie ogólnych ram, jak wygląda typowe postępowanie upadłościowe dotyczące konsumenta.
Postępowanie upadłościowe osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej możemy na potrzeby niniejszego artykułu podzielić na następujące etapy:
I. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Samo ogłoszenie upadłości jest wbrew pozorom dopiero początkiem postępowania. Sąd ogłasza upadłość po otrzymaniu i pozytywnej weryfikacji wniosku. Czas trwania tego etapu zależy od wielu czynników, ale przede wszystkim od „obłożenia sprawami” poszczególnych sędziów. Z naszego doświadczenia wynika, że może być to czas od dwóch tygodni do nawet czterech miesięcy. W większości spraw jednak udaje się ten etap zamknąć w przeciągu dwóch miesięcy. Sąd bada przede wszystkim, poza formalną częścią, czy:
– wniosek jest złożony przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej;
– dłużnik popadł w stan niewypłacalności;
– czy osoba składając wniosek mieszka w Polsce.
Te trzy podstawowe warunki muszą zastać spełnione, aby postępowanie mogło przejść do kolejnego etapu, jakim jest:
II. Zadania syndyka w postępowaniu upadłościowym
Sąd w treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej ustanawia syndyka. Syndyk ustala majątek dłużnika – czyli tak zwaną masę upadłości oraz kontaktuje się z wszystkimi wierzycielami w celu określenia wysokości zadłużenia i poinformowania ich o postępowaniu. Kolejno, syndyk przystępuje do likwidacji majątku i sporządzenia projektu planu spłaty wierzycieli. Projekt planu spłaty wierzycieli składa się z listy wierzytelności oraz planu podziału środków uzyskanych z likwidacji majątku. Plan spłaty, wraz ze stanowiskiem wierzycieli, syndyk wysyła do upadłego oraz do sądu.
III. Ustalenie przez sąd planu spłaty wierzycieli
Sąd, po weryfikacji planu sporządzonego przez syndyka, wydaje postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, czym właściwie kończy postępowanie. Sąd ustalając plan spłaty, bada możliwości zarobkowe upadłego, a także jego sytuację osobistą, konieczność utrzymania osób najbliższych, potrzeby mieszkaniowe itp. Brak posiadania majątku przez upadłego nie powoduje odstąpienia przez Sąd od wydania postanowienia dot. planu spłaty. Jest to bardzo ważny moment, ponieważ od tej chwili syndyk nie zajmuje już wynagrodzenia. Na tym postępowanie niestety się jeszcze nie kończy.
IV. Wykonywanie planu spłaty
Upadły przez czas określony przez sąd, maksymalnie przez 84 miesiące, ma obowiązek spłacać wierzycieli. Wysokość spłaty jest stosunkowo niewielka, w porównaniu do wysokości zadłużenia. Ma pozwolić upadłemu normalnie funkcjonować. Zazwyczaj jest to kwota pomiędzy 100 a 500 zł – tutaj wysokość zależy od indywidualnej oceny sędziego. W tym czasie upadły nie może celowo wyzbywać się majątku, bądź pogarszać swojej sytuacji, ponieważ mogłoby to wpłynąć negatywnie na zdolność spłaty. Oczywiście, w sytuacjach podbramkowych, niespodziewanych i niezawinionych przez upadłego, istnieje możliwość obniżenia spłaty.
Co więcej, upadły ma obowiązek co roku, do końca kwietnia, składać do sądu sprawozdanie z wykonywania planu spłaty wierzycieli. Sprawozdanie to zawiera takie informacje jak wysokość dochodów, wysokość spłaconych kwot oraz składniki majątku nabyte o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał roku poprzedniego. Co więcej, upadły jest zobowiązany dołączyć kopię deklaracji PIT.
Jeżeli okaże się, że w tym czasie upadły ukrywał majątek, zatajał dochody, bądź dokonał bez zgody sądu określonej czynności prawnej, to sąd może uchylić plan spłaty bez umorzenia zobowiązań. Wówczas wszystkie starania idą na marne.
V. Postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego
Po wykonaniu planu spłaty przychodzi ten upragniony moment, na który czekają wszystkie osoby zadłużone – postanowienie o umorzeniu zobowiązań.
Przedstawiona kolejność postępowania obowiązuje od 24 marca 2020 r. W bieżącym roku 2021 z dniem 1 lipca 2021 r., uruchomiony zostanie Krajowy Rejestr Zadłużonych, a postępowanie będzie prowadzone w trybie teleinformatycznym. Jest to istotna zmiana, która powinna teoretycznie przyśpieszyć postępowanie, ale jak będzie w rzeczywistości, zobaczymy.
Odpowiadając na pytanie, ile czasu trwa postępowanie – możemy jedynie wskazać, że nie dłużej niż 5 lat od złożenia wniosku sądowego.
Czytaj więcej:
Plan spłaty w upadłości konsumenckiej – czym jest i jak długo trwa?
Konsekwencje upadłości konsumenckiej
Jakie długi nie podlegają umorzeniu w postępowaniu upadłościowym?