07 kw. PLAN SPŁATY W UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ – CZYM JEST I JAK DŁUGO TRWA ?

Obecnie upadłość konsumencka to postępowanie sądowe składające się z dwóch etapów. Po wydaniu przez Sąd postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości, pierwszą częścią postępowania jest tzw. etap likwidacyjny. Na tym etapie następuje ustalenie i zabezpieczenie składników masy upadłości oraz spieniężenie majątku upadłego (o ile upadły posiada jakikolwiek majątek). Po przeprowadzeniu likwidacji majątku, syndyk obowiązany jest złożyć Sądowi projekt planu spłat.

Podczas drugiego etapu postępowania upadłościowego, co do zasady, następuje realizacja planu spłaty wierzycieli. W ramach postanowienia o ustaleniu planu spłaty Sąd określa czas jego trwania oraz wysokość miesięcznych rat, które upadły musi płacić na rzecz wierzycieli. Przyjmuje się, że plan spłaty realizuje jedną z funkcji prawa upadłościowego, którą jest zaspokojenie wierzycieli upadłego (chociażby w części). Należy jednak zaznaczyć, że plan spłaty, co do zasady nie doprowadza do zaspokojenia wierzycieli w całości. Wysokość rat, które upadły będzie co miesiąc uiszcza jest uzależniona od jego sytuacji materialnej, a nie wysokości wierzytelności zgłoszonych w postępowaniu upadłościowym.

PROCEDURA USTALANIA PLANU SPŁATY

Przed złożeniem w Sądzie projektu planu spłaty, syndyk doręcza upadłemu i wierzycielom:

1)  projekt planu spłaty wierzycieli z uzasadnieniem albo informację, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 491^14a ust. 1 (przesłanki od odmowy ustalenia planu spłat) lub art. 491¹⁶ ust. 1 (przesłanki do umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłat), lub ust. 2a (podstawy do warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłat) określone w ustawie prawo upadłościowe,

2) pouczenie o prawie do złożenia wniosku o wyznaczenie rozprawy,

3) zobowiązanie do złożenia stanowiska w przedmiocie projektu planu lub występowania wymienionych w informacji przesłanek, w terminie czternastu dni.

Upadły jeżeli nie zgadza się ze stanowiskiem syndyka w sprawie, powinien obowiązkowo złożyć odpowiedź na projekt planu spłaty wraz z wnioskiem o wyznaczenie rozprawy przez Sąd.

ZAKWALIFIKOWANIE UPADŁEGO DO JEDNEJ Z TRZECH KATEGORII DŁUŻNIKÓW

Po złożeniu odpowiedzi na projekt planu spłaty, po przeprowadzeniu rozprawy (a gdy upadły i wierzyciele nie zajęli stanowiska i nie wnioskowali o wyznaczenie rozprawy, także na posiedzeniu), Sąd po przeprowadzeniu analizy przyczyn ogłoszenia upadłości zakwalifikuje upadłego do jednej z 3 kategorii dłużników:

pierwsza kategoria – osoby, które nie zawiniły i nie doprowadziły do stanu niewypłacalności w sposób umyślny lub w skutek rażącego niedbalstwa – dotyczy to przede wszystkim dłużników, których niewypłacalność jest wynikiem zdarzeń losowych np. choroba, utrata pracy, pod warunkiem, że później nie doprowadzili do powstania tzw. spirali zadłużenia;

druga kategoria – osoby, które doprowadziły do swojej niewypłacalności (nie celowo) lub istotnie zwiększyły jej stopień umyślnie (np. doprowadzenie do powstania spirali zadłużenia) lub wskutek rażącego niedbalstwa (podejmowanie nieracjonalnych decyzji w zakresie zaciąganych zobowiązań) – jest to najczęściej występująca kategoria dłużników;

trzecia kategoria – osoby, które celowo doprowadziły do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększyły jej stopień, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań, lub co, do których sąd w ciągu ostatnich 10 lat umorzył całość lub część zobowiązań.

DŁUGOŚĆ PLANU SPŁAT

Czas trwania planu spłaty reguluje przepis art. 491¹⁵ prawa upadłościowego. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi uregulowaniami w tym zakresie, ustalenie planu spłaty dla dłużników objętych pierwszą kategorią, następuje na na okres do 36 miesięcy. W przypadku dłużników, którzy doprowadzili do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększyli jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (druga kategoria), plan spłaty wierzycieli ustalany jest na okres nie krótszy niż 36 miesięcy i nie dłuższy niż 84 miesiące. Jeśli sąd zakwalifikuje dłużnika do trzeciej kategorii, czyli dłużników którzy celowo doprowadzili do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększyli jej stopień, może na tym etapie postępowania odmówić ustalenia planu spłaty.

W przypadku gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż rok. W przypadku gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż dwa lata.

CO JEŻELI SĄD ODMÓWI USTALENIA PLANU SPŁATY ?

Odmowa ustalenia planu spłaty wierzycieli albo odmowa umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty lub odmowa warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, oznacza dla upadłego dłużnika, że nie zostanie oddłużony. Postanowienie o takiej treści oznacza zakończenie postępowania upadłościowego.

Dlatego warto od samego początku postępowania skorzystać z pomocy specjalisty w sporządzeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Osoba z odpowiednim doświadczeniem realnie oceni szanse dłużnika na ustalenie jak najkrótszego planu spłaty i pomoże w złożeniu odpowiedzi na na projekt planu spłaty a przed sądem będzie reprezentować interesy dłużnika. 

Czytaj więcej:

• jak uniknąć zajęcia samochodu przez syndyka?
• upadłość konsumencka – historia z życia